Kısırlık
Kısırlık gebelikten korunma metotlarından herhangi birini kullanmadan düzenli ilişkiye rağmen 1 yıl içinde gebelik olmaması halidir. Genç sağlıklı bir çiftin düzenli ilişki sonrası 1 ayda gebe kalma şansı % 20 dir. 1 yılda ise % 85 gebelik oranlarına ulaşılır.Kadınlarda 30 yaş sonrası doğurganlık yaş ilerledikçe azalır. Bu azalma 35 yaş sonrası hızlanır.
Doktora ilk baş vurduğunuzda doktorunuz öncelikle bazı sorular soracaktır. Bu sorgulamada sizin ve eşinizin yaşı , kısırlık süresi , var olan başka önemli hastalıklar, daha önce geçirilmiş operasyonlar, yaşam tarzı, alışkanlıklar , kullanılan ilaçlar veya maddeler araştırılır.
Kısırlık
Kısırlık (İnfertilite)Nedir? Sebepleri Nelerdir?
İnfertilite yani kısırlık bir yıl boyunca korunmadan ve yeterli sayıda cinsel ilişkide bulunmasına karşın gebelik olmamasıdır. Evli çiftlerin %10-15’inde infertilite görülür.
İnfertiliteyi primer ve sekonder infertilite ikiye ayırabiliriz.Hiç çocuk sahibi olmayanlara primer infertil, daha önce çocuk sahibi olmuş fakat şu an gebe kalamayanlara sekonder infertil denir.
Fekundabilite: Bir adet dönemi yani menstruel siklus içerisinde gebelik elde edebilme ihtimalidir ve bu da normal çiftlerde %20-25’tir.
Fekundite: Bir menstruel siklus içerisinde canlı doğum elde etme ihtimalidir.
Bütün çiftler ele alındığında hepsinin de ilk adet döneminde gebe kalması imkansızdır.Gebelik oluşabilmesi için belli bir süre geçmesi gerekir.Gebelik istemi olan çiftlerin 3 ay sonunda ancak %57’sinde gebelik oluşur.6 ay sonunda %72’sinde gebelik oluşur.1 yıl sonunda %85’inde gebelik oluşur.2 yıl sonunda %93’ünde gebelik oluşur.
İnfertil çiftlerin yaklaşık %30-40’ında erkek,%40-50’sinde kadında problem saptanır.Bazı çiftlerin her ikisin de birden sorun bulunur.%10-18 çiftte ise ne kadında ne de erkekte neden bulunamaz.
Hiçbir neden bulunamayan duruma açıklanamayan infertilite denir.Bu yüzden infertil çiftler mutlaka birlikte araştırılmalıdır,sadece kadının yada sadece erkeğin araştırılması yeterli değildir.Çiftlerden birinde bir sorun bulunsa bile aynı anda diğerinde de sorun olabilir.
Yaş ilerledikçe çiftlerin gebe kalma şansı azalır.Yaşın ilerlemesi yardımcı üreme teknikleriyle de başarı şansını azaltmaktadır.
Kadında infertilite (kısırlık) Nedenleri:
- Ovulasyon (yumurtlama) bozuklukları %40
- Tüplere ve karındaki yapışıklıklara bağlı nedenler %40
- Endometriozis %5-15
- Nedeni izah edilemeyen (açıklanamayan) infertilite %5-15
- Diğer nedenler %5
Erkekte İnfertilite (Kısırlık) Nedenleri:
Erkeğin kısırlık durumunun incelenmesi oldukça kolaydır.Bunun için ilk yapılması gereken şey sperm sayımıdır.
- Nedeni açıklanamayan grup %30
- Varikosel %15
- Endokrin Hipogonadism %9
- Subklinik enfeksiyonlar %8
- İnmemiş testis %8 Eroksiyon (sertleşme) sorunu ve hipospadias %6
- İmmunolojik nedenler
- Sistemik hastalıklar %3
- Obstruktif (tıkanıklık) patolojiler %2
- Diğer nedenler %13
Enfeksiyona bağlı hasarlar erkekte tüp tıkanıklığına neden olabilir.
İnfertiliteye yol açan nedenlere yönelik geçmişle ilgili sorgulama sonrasında, sadece üreme organlarının değil tüm vücudun değerlendirilmesine yönelik muayene yapılır.Hormonel testlerden başka Histerosalpinggografi (HSG), Laparoskopi ve histereskopi gibi diğer inceleme yöntemleri kullanılabilir.
Erkek değerlendirilmesi için öykü ve muayene bulgularından başka sperm testi (semen analizi) çok önemlidir.sperm analizi 2-5 günlük cinsel perhiz sonrası yapılır.Sperm analizi anormal çıkarsa 1-2 ay sonra tekrarlanmalıdır.
Kısırlık ile alakalı olan diğer faktörler nelerdir?
- Sigara kullanımı
- Aşırı kilolu olmak
- Rahim ağzının kapalı olması
- Düzenli cinsel ilişkiye girilmemesi
- Vajinismus
- Rahmin içerisinde yapışıklık meydana gelmesi
- Luteal faz yetmezliği
- Kemoterapi ve radyoterapi tedavisi görmek
- Erken dönemde menopoza girmek
Çiftler Ne kadar Süre de Gebelik Oluşmazsa Doktora Başvurmalıdır?
35 yaşın altındaki çiftler 12 ay boyunca korunmasız düzenli ilişkiyi denemelerine rağmen hala gebelik oluşmamışsa doktora başvurmalılar. 35 yaşın üstündeki çiftlerde bu süre 6-8 aydır.
Aşağıdaki durumlarda 1 Yıl beklenmeden inceleme başlatılabilir:
Kadın;
- Kadın yaşı 35 ise
- Amenore (adet görememe) veya düzensiz adetleri varsa
- Pelvik enfeksiyon veya endometriosis öyküsü varsa
- Anormal muayene bulguları varsa
Erkek;
- Geçirilmiş ürogenital cerrahi öyküsü varsa
- Geçirilmiş cinsel yolla bulaşan hastalık öyküsü varsa
- Anormal muayene bulguları varsa
KISIRLIK TEDAVİ SEÇENEKLERİ
Çiftlerin yaklaşık %10 unda kısırlık problemi vardır.
Kısırlık korunmaksızın 6-12 ay düzenli ilişki sonrası gebe kalınamaması durumudur.Tedavi öncesi doktorunuz ayrıntılı incelemeler yapacak, bu tetkikler infertilitenin nedenini ve tedavi seçeneklerini belirleyecektir. Tedavi nedene yönelik olacaktır.
Kısırlık
Korunmadan düzenli ilişkide bulunan genç bir çiftte bir ayda gebelik şansı %20’ dir. Bu yaş kadın yaşı ilerledikçe etkilenir.Kadın yaşı 30’u geçince şans azalmaya başlar, 35 yaşından sonra bu azalma daha da hızlanır.
Modern yaşamın gerçeklerinden biri de gebelik yaşının çeşitli nedenlerle geciktirilmesidir. Günümüzde çiftler daha ileri yaşlarda çocuk yapmaya karar verdiklerinden kısırlık sorunu ile daha sık karşılaşılmaktadır.
Eğer 012 ayda gebe kalmazsanız doktorunuza başvurmalısınız. Doktorunuz muayene sonrası sizin ve eşinizin gerekli tetkiklerini yaparak tedavi seçeneklerine karar verecektir. Eğer 35 yaş üzerindeyseniz veya başka kronik hastalıklarınız varsa testler daha erkene alınabilir, bir yıl beklemeden doktorunuza başvurabilirsiniz.
